۳۰بهمن
مقدمه
اول اینکه در مقدمه کتاب «تاریخ حقوق ایران» منظور
از تاریخ و حقوق و ایران را برشمردیم و در اینجا یادآور می‌شود که حقوق
ثبت قسمتی از تاریخ عمومی حقوق ایران است و در عداد حقوق خصوصی و زیر‌گروه
حقوق مدنی است و اغلب سرگذشت آن در محدوده حقوق قضایی کشور ما است. حقوق
ثبت، مجموعه مقرراتی است که به موجب آن، حقوق اشخاص در مالکیت اموال و
املاک و روابط قراردادی مردم و نقل و انتقال مالکیت‌ها و تعهدات باید در
دفاتر (رسمی) ثبت و گواهی شود که در موارد اختلاف رافع باشد. حقوق ثبتی را
در دو شاخه می‌توان بررسی کرد؛ ثبت املاک و ثبت اسناد. ثبت املاک مربوط به
تثبیت مالکیت افراد اعم از حقیقی و حقوقی در املاک و اراضی است و فایده آن
علاوه بر ایجاد امنیت مالی برای مردم در زمینه مالکیت املاک، امکان ساده
وصول و ایصال عوارض و مالیات و حقوق دولتی و فراهم آوردن مقدمات
برنامه‌ریزی برای دو حوزه مهم اشتغال و شاخص پیشرفت جامعه یعنی کشاورزی و
صنعتی البته ضروری است. اما ثبت اسناد، آن قسمت از حقوق ثبتی است که
قراردادهای خصوصی اشخاص را اعم از حقیقی و حقوقی در دفاتر اسناد رسمی ثبت
می‌نمایند و بیشتر به منظور اثبات، ایجاد و انتقال مالکیت‌ها، تعهدات،
قراردادها و پیمان‌ها به‌کار می‌رود. البته سابقه تاریخی ثبت اسناد در
ایران بیشتر از سابقه تاریخی ثبت املاک است و منابع بسیاری در‌خصوص این
قسمت از حقوق ثبت وجود دارد و نیز اسناد فراوان که از لطمات زمان نجات
یافته تا به دست ما رسیده است.
